به نقل از «خبرگزاری آریا»

يادداشت/ سرمايه‌هاي ملي و منابع ارزشمند جنوب کرمان

تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۸۸۵۰۹

خبرگزاری آریا- جنوب کرمان و ظرفیت‌های بی‌شمارش در انتظار توجه مسئولینی است که اگر در عمل، فرآمین مقام معظم رهبری را درخصوص این منطقه و استفاده از ظرفیت‌ها نصب‌العین خود قرار دهند، توان تامین غذای کشور و کشورهای پیرامون را دارد.
جنوب کرمان با وسعتی معادل سه میلیون و 850 هزار هکتار و جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر در هفت شهرستان بعد از انقلاب اسلامی (قبل از انقلاب تنها شهرستان جیرفت و کهنوج شامل این منطقه بود) و تولید بیش از چهار میلیون تُن محصولات کشاورزی مختلف که بیش از 80 نوع از آن‌ها قابلیت صادرات جهانی و داخلی را دارد، این نقطه از کشور را به یکی از استثنایی‌ترین نقاط دنیا با قابلیت‌های انحصاری تبدیل نموده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

‏البته این قابلیت‌های در ذات غریب این خاک، به صورت خدادادی از دیرباز نهفته بوده و تاریخ را متحیر خود ساخته تا جایی که این سرزمین، در کاوش‌های باستانی توسط تیم‌های چند ملیتی باستان‌شناسی، بعنوان اولین تمدن شهرنشینی جهان را که متعلق به تمدن ارت یا جیرفت می‌دانند به خود اختصاص داده است و کتیبه‌های که هنوز رمز گشایی نشده و اولین خط جهان متعلق به این نقطه از خاک کشور عزیزمان می‌باشد.
‏مکشوفه‌های باستانی و نقش‌های حک شده بر ظروف و اشیاء کشف شده حکایت از علم، هنر، اقتصاد، صنعت، کشاورزی و منابع طبیعی، پویایی و نشاط مردمان این سرزمین را دارد و این موضوع برگرفته از موهبت‌های الهی که به صورت طبیعی در این سرزمین عیان است و علی‌رغم قهر طبیعت در این چندین سال، خشکسالی‌ها نتوانسته با این بخش از قدرت ذاتی خداوند نهفته در این خاک، سر ستیز بردارد که تنوع تولیدات کشاورزی و منابع طبیعی در سال‌های مذکور گویای استعدادهای بالفعل و بالقوه این سرزمین است.
‏مقام معظم رهبری در دیدار 17 اردیبهشت ماه 1384 با مردم جیرفت فرمودند: دو چیز درباره‌ی جیرفت همیشه من را به فکر فرو می‌برد؛یکی استعدادهای طبیعی و کشاورزىِ فوق‌العاده و کم‌نظیر و بعضاً بی‌نظیر در این منطقه است؛ یکی هم فقر و محرومیت زیادی که هنوز در این منطقه وجود دارد و غیرطبیعی است. استعداد طبیعی و فقر غیرطبیعی همیشه ذهن بنده و خاطر هر دلسوزی را به خود مشغول می‌کند.
ایشان در ادامه توصیه‌هایی را می‌فرمایند که قطعاً راه‌گشا و امروز بعد از قریب به 20 سال، بیشتر به اهمیت آن پی می‌بریم، ایشان فرمودند: «به نظر من مهم‌ترین مسائل این منطقه، سه موضوع است: یکی مسأله‌ی اشتغال جوانان است؛ یکی مسأله‌ی امنیت است؛ یکی هم مسأله‌ی فعالیت‌های فرهنگىِ مؤثر و نوین و همه‌جانبه است. این، سه سرفصل عمده است که همه‌ی فعالیت‌ها برای این منطقه‌ی از استان کرمان باید متوجه به این سه سرفصل باشد. اگر مسأله‌ی راه و صنایع تبدیلی و مقاوم‌سازی خانه‌ها و ساخت‌وسازهای لازم و ضروری در بخش های مختلف مطرح است، همه باید متوجه به این سه هدف اصلی باشد.»
حال با توجه به سخنان معظم له و دغدغه ایشان در سه موضوع یاد شده متعلق به جنوب کرمان یعنی اشتغال، امنیت و فعالیت فرهنگی موثر، به بخش مشترک این سه سرفصل درقالب ظرفیت‌های این منطقه می پردازیم.

ظرفیت‌ها و توانمندی‌های جنوب کرمان:
همانطور که اشاره شد جنوب کرمان، دارای ظرفیت‌های بسیاری است ازجمله؛ کشاورزی و منابع طبیعی، صنعت و معدن، میراث فرهنگی و گردشگری و جاذبه‌های طبیعی، دانشگاه‌ها و مراکز علمی و منابع انسانی که در این مجال به توانمندی‌های بخش کشاورزی، دامداری و منابع طبیعی می‌پردازیم؛

کشاورزی و منابع طبیعی:
کشاورزی و منابع طبیعی، نقطه عطف جنوب کرمان و ظرفیت استثنایی در عالم گیتی است که خداوند به جهت غنی بودن خاک و آب این سرزمین توفیق کشت‌های مضاعف و خارج از فصل را با بالاترین کیفیت و بعضاً اورگانیک (عاری از سموم) به جنوب کرمان عنایت نموده است.
تولید بیش از چهار میلیون تُن محصولات متنوع سردسیری و گرمسیری، سالانه در دو حوزه باغبانی و زراعت و همچنین ظرفیت دامپروی در دام سبک و سنگین، پرورش طیور و آبزیان از جمله ظرفیت‌های بخش کشاورزی و دامداری در جنوب کرمان محسوب می گردد.
تولید و بهره‌برداری از عرصه‌های منابع طبیعی در حوزه گیاهان دارویی و محصولات فرعی جنگلی بر این مزیت افزوده است، تنوع زیستی و گیاهی این منطقه در حوزه منابع طبیعی، کارشناسان این حوزه را متحیر و شیفته خود ساخته که بعضاً از غنای مواد موثره گیاهان دارویی این منطقه در بالاترین استانداردهای جهانی یاد می‌کنند.
برخی از کارشناسان تنوع و فلور گیاهی را در این منطقه استثنایی و بعضاً به رویش بیش از دو سوم فلور گیاهی ایران در این منطقه پرداخته‌اند و آن را ناشی از تنوع آب و هوایی و ظرفیت بالای منابع طبیعی این منطقه می‌دانند و جنوب کرمان در اذهان صاحبان ذوق و اشاره، گلخانه طبیعی جهان و قطب کشاورزی ایران محسوب می شود.

کشاورزی و دامپروری در جنوب کرمان؛
با توجه به ارایه مطالب در سایت سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان، تولید بیش از 4 میلیون تُن انواع محصولات کشاورزی و دامی، شامل 85 گونه محصول زراعی و باغی با کیفیت مطلوب و زمینه مساعد برای افزایش سطح زیرکشت به 580 هزار هکتار و رسیدن حجم تولید در افق سال 1402 به بیش از سه برابر وضعیت موجود، در واقع این پتانسیل توسعه در کمتر جایی از کشور فراهم می‌باشد.
این منطقه با سطح زیرکشت حدود 242 هزار هکتار، 29 درصد سطح زیرکشت و حدود 67 درصد از کل تولید محصولات کشاورزی و دامی استان و حدود 4 درصد از تولید کشور را به خود اختصاص داده و به تنهایی در 10 محصول کشاورزی، رتبه اول تا سوم تولید و سطح زیرکشت کشور را داراست.
منطقه زرخیز جنوب کرمان در بسیاری از محصولات، از لحاظ میزان تولید در واحد سطح، دارای رکوردهای جهانی بوده و از این نظر از محدود مناطق کشور و بلکه جهان به شمار می‌آید که در یک سال زراعی می‌توان در دو تا سه تاریخ، سیب‌زمینی، پیاز، خیار، هندوانه، گوجه فرنگی، ذرت و … کاشت و برداشت نمود و مهمترین منطقه در کشور است که عرضه و تقاضای سیب‌زمینی و پیاز طرح استمرار را کنترل نموده و آینده درخشانی را در صادرات غیرنفتی کشور باتوجه به وضعیت سوق‌الجیشی خود نوید می‌دهد.
مزیت مهم و مطرح محصولات جنوب کرمان (بویژه مرکبات و خرما) سالم بودن آنهاست که با تلاش‌های گسترده حوزه معاونت بهبود تولیدات گیاهی این سازمان در جهت تحقق برنامه پنجم توسعه در این زمینه، با کاهش مصرف سموم و کودهای شیمیایی، توسعه مبارزه تلفیقی آفات (IPM) و مبارزه بیولوژیک، این منطقه را از پیشگامان تولیدات ارگانیک در خاورمیانه قرار داده است.
هندوانه جنوب کرمان با تولید بیش از 496 هزار تُن مقام نخست تولید و سطح زیر کشت، در کشور را از آن خود کرده و از طرف دیگر بدلیل کیفیت بالا از شهرت جهانی برخوردار است.
مرکبات جنوب کرمان با سطح زیرکشت 33 هزار و 400 هکتار و تولید بیش از 490 هزار و 399 تُن، مقام سوم کشور را داراست که بدلیل ارگانیک بودن سال‌هاست که شاهد صادرات آن، به خارج از کشور هستیم.
خرما نیز بعنوان یکی دیگر از محصولات باغی غالب منطقه، با قدمتی در حدود هزاره‌های قبل از میلاد می‌باشد. این منطقه با سطح زیرکشت 31 هزار و 908 هکتار به تنهایی با وجود پنج میلیون و 500 هزار اصله نخل و بیش از 70 رقم و با تولید سالیانه 181 هزار و 800 تُن تولید در جایگاه دوم کشور، قرار دارد که حدود 80 درصد تولید منطقه به رقم مضافتی، کلوته و مرداسنگ اختصاص دارد. ضمن اینکه به دلیل ارگانیک بودن (عاری از هرگونه سم و کود) شاهد صادرات محصول خرمای این منطقه به کشورهای اروپایی و آسیایی می‌باشیم.

سیمای دامپروری:

جنوب کرمان دارای بیش از 2٫6 میلیون واحد دامی است و سالیانه بیش از 169 هزار و 900 تُن تولیدات دام و طیور را دارا می‌باشد که نشان از وجود پتانسیل و شرایط مطلوب دامپروری از گذشته تاکنون است، باعنایت به پتانسیل‌های بخش کشاورزی منطقه، زیربخش دامپروری، بعنوان یکی از مهم‌ترین زیربخش ها، نقش موثر و مفیدی در توسعه و اشتغال منطقه را برعهده دارد.
تلاش‌های گسترده حوزه معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان، باوجود خشکسالی‌های اخیر در این منطقه سبب شده جنوب کرمان به عنوان یکی از قدرت‌های تولیدات دامی در جنوب کشور شناخته شود و این صنعت، روند رو به رشد خود را همچنان ادامه دهد.  
فرصت‌های قابل سرمایه‌گذاری در شیلات:
این منطقه با دارا بودن منابع مستعد و عظیم آبزی‌پروری (سد مخزنی جیرفت، 170 بند خاکی و سنگ و سیمانی، بیش از یک هزار و 500 رشته قنات و چشمه، بیش از دو هزار باب استخر ذخیره آب و بیش از 300 هکتار مزارع منفرد پرورش ماهیان گرمابی) پتانسیل تولید سالانه ده هزار تُن انواع آبزیان را داراست.
منابع آبی جنوب کرمان، شامل آب‌های سطحی و زیر سطحی می‌باشد که عموماً آب‌های سطحی بصورت رودخانه‌های دائمی و فصلی و آب‌های زیرسطحی به صورت قنات، چاه و چشمه ظاهر می‌شوند.
منابع طبیعی و آبخیزداری از دیگر ظرفیت‌های بخش کشاورزی و بین بخشی در حوزه‌های طبیعت‌گردی و گردش‌گری و همچنین بهره‌برداری در حوزه آبزی‌پروری و تغذیه سفره‌های زیر زمینی و بهره‌برداری از گیاهان دارویی و حتی دامپروری و از طرفی توسعه صنایع مختلف صنعتی و معدنی محسوب می‌شود و این در حالی است که قدرت خداوند در این منطقه به زیبایی در رویشگاه‌های جنگلی و مرتعی در کنار بیابان‌ها و دق‌ها جاذبه‌هایی را خلق کرده که در کمتر نقطه‌ای از عالم خلقت در یک نقطه جغرافیایی قابل روئیت است حال به این زیبایی‌ها حوزه‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری منطقه را بیفزایید که خود تابلوی مصور از هنرنمایی خالق یکتا است.
حال با توجه به ظرفیت‌های ارایه شده در بخش کشاورزی و منابع طبیعی ، ما می‌توانیم 3 سرفصل مهم دغدغه‌های مقام معظم رهبری مدظله العالی در حوزه های اشتغال ،امنیت ، امور فرهنگی نوین و همه جانبه را محقق نماییم.
از این رو با توجه به تصمیم دولت محترم 13 نسبت به استقلال جنوب کرمان به این مهم بیش از پیش به اهداف یاد شده ،زودتر از موعد نایل گشت .حال با توجه به ظرفیت‌های یاد شده فرصت مناسبی است که با رونق و توسعه  کشاورزی در ذیل سایه استقلال جنوب کرمان این نقطه از کشور را به درجه ای از استاندارهای جهانی رساند که دیگر نیازی به استفاده از سایر منابع  دیگری نباشد ،چرا که این مهم در پرتو شکوفایی بخش کشاورزی پاسخگوی نیازهای مردم این خطه و سایر نقاط کشور خواهد بود حال با همه این ظرفیت‌ها در بخش کشاورزی اگر سایر ظرفیت‌ها را به آن بیافزاییم در یک معادله ساده ، براساس غنای منابع طبیعی ، معادن ،وجود صنایع نوپا ظرفیت مراکز علمی و دانشگاهی و همچنین منابع انسانی توفیقی مضاعف را در وجود این منطقه شاهد خواهیم بود.
حال می طلبد با یک جهاد عمومی در راستای امنیت پایدار و ایجاد سبک و روشی نوین در راستای فرهنگ سازی امر کشاورزی از تولید تا مصرف به صورت مستقیم و حذف واسطه ها و سودجویان ، در راستای  تقویت سبد غذایی مردم این کشور با سود دوطرفه (تولید کننده و مصرف کننده) با اقدام به جا و به موقع دستگاههای اجرایی و شرکت های تعاونی‌های ذیربط سود حاصل را  در این سبد تقسیم نمود که این امر موجبات رضایت طرفین را ایجاد می نماید.
در نتیجه حمایت دولت ، از تولید کننده ضمن ارز آوری ، به درون کشور نسبت به تقویت سبد غذایی خانواده و همچنین اشتغال ، و امنیت پایدار و ایجاد بستر فرهنگی مناسب کمک شایانی خواهد نمود .



بقلم حسین مشایخی کارشناس ارشد کشاورزی



کدM-ch2531

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: جنوب کرمان سرمایه کشاورزی کشاورزی و منابع طبیعی بخش کشاورزی جنوب کرمان تولید بیش سطح زیرکشت ظرفیت ها مسأله ی ن تولید

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۸۸۵۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چهار هزار و ۷۰۰ پروژه تحقیقاتی در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی انجام شد

حسین جعفری معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی روز پنجشنبه در مراسم تودیع و معارفه رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی اظهار کرد: سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی ۲ مأموریت مهم دارد که دانش بنیان کردن بخش کشاورزی و ارتقای بهره وری در این حوزه است. مقام عالی وزارت.

وی با اشاره به اینکه سازمان تحقیقات و کشاورزی به عنوان متولی دانش بنیان کردن کشاورزی انتخاب شده است، ادامه داد: دانشگاه‌ها نیز در حوزه کشاورزی پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی انجام می‌دهند، اما چون مأموریتی در این زمینه ندارند، نمی‌شود انتظاراتی هم از آنها داشت؛ اما مرکز تحقیقات و مؤسسات آن باید به نیاز‌های علمی در این حوزه پاسخ دهند.

معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از احصاء ۲۱ چالش در حوزه کشاورزی خبر داد که مانع رسیدن به اهداف حوزه امنیت غذایی است و افزود: همه پروژه‌ها و تحقیقات سازمان در خصوص این چالش‌ها معطوف شده است.

جعفری خاطرنشان کرد: با توجه به افزایشی جمعیتی که وجود دارد، افزایش ضریب دانش در کشاورزی و استفاده از فناوری‌های روز تنها راه حلی است که برای افزایش تولید در پیش رو داریم.

امنیت غذایی وابسته به دانش و تحقیقات است

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه در فرآیند توسعه و تولید در کشاورزی عوامل مختلفی دخیل است و در ساختار اجرایی حوزه کشاورزی نیز دستگاه‌ها و ارگان‌های مختلفی نقش ایفا می‌کنند، گفت: یکی از مهمترین سازمان‌هایی که به نوعی به عوامل انسانی حوزه کشاورزی نیز مرتبط است سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی است.

اکبر فتحی ادامه داد: با توجه به محدودیت‌هایی که در منابع داریم نقش دانش در افزایش تولید و توسعه بخش کشاورزی بی بدیل است و اگر نتوانیم از ظرفیت دانش استفاده کنیم امنیت غذایی دچار خدشه خواهد شد.

وی اظهار کرد: سیاست گذاران نیز به اهمیت دانش توجه ویژه داشته اند و در واقع تحقیق و توسعه بخش کشاورزی همان مراکز تحقیقات کشاورزی است که به جای اینکه هر واحد جداگانه بخش تحقیق و توسعه داشته باشد، به صورت متمرکز در مرکز تحقیقات و کشاورزی این وظیفه انجام خواهد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه جهش تولید زمانی مطرح می‌شود که تولید صورت گرفته و از مرحله رونق نیز گذشته شود، افزود: در این مرحله باید اقداماتی انجام شود که جهش در تولید صورت بگیرد این جهش با شعار صورت نمی‌گیرد بلکه با ارتقای ضریب دانش در همه بخش‌های کشاورزی انجام می‌شود.

فتحی با بیان اینکه امنیت صرفاً به امنیت دفاعی و نظامی محدود نیست، گفت: اگر امنیت غذایی در کشوری نباشد و تولید داخلی وجود نداشته باشد، کشور نمی‌تواند استقلال خود را حفظ کند بنابراین فعالیت‌های همه کسانی که در حوزه امنیت غذایی تلاش می‌کنند مهم است و باید همه اقدامات در این زمینه هماهنگ و پیوسته باشد تا به نتیجه دلخواه دست پیدا کنیم.

در این مراسم به موجب حکمی از طرف سید مجتبی خیام نکوئی، معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کشور، حسین لطفعلی زاده به عنوان سرپرست مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی انتخاب و از زحمات احمد بایبوردی در زمان تصدی این مسئولیت قدردانی شد.

باشگاه خبرنگاران جوان آذربایجان شرقی تبریز